START-STOP SYSTEMEN VORMEN EEN UITDAGING VOOR SMEEROLIEFORMULATOREN
Het marktaandeel van auto’s met een start-stop systeem is de afgelopen jaren sterk gegroeid. Ook bij vrachtwagens zien we de eerste modellen, die ermee zijn uitgerust.
De start-stop functie Hoe werkt het systeem en wat heeft het voor implicaties op de smering van de motor? Met start-stop ingeschakeld, zet de elektronica van de auto de motor uit, wanneer de auto enkele seconden stilstaat met stationair draaiende motor, bijvoorbeeld voor een rood verkeerslicht. Met een automatische versnellingsbak gebeurd dit vanzelf. Een handgeschakelde versnellingsbak moet in neutraal worden gezet. De motor start weer, wanneer het koppelingspedaal wordt ingetrapt, of bij een automaat zodra de rem wordt losgelaten. Alleen de motor stopt. Functies als verlichting, aanjager en ruitenwissers blijven gewoon werken. BrandstofbesparingDe schattingen voor hoeveel brandstof het start-stop systeem in de praktijk bespaard, lopen sterk uiteen, afhankelijk |
van weersomstandigheden, motorvermogen, rijstijl en het aandeel kilometers, dat in de stad en op de snelweg wordt gereden. De fabrikanten menen algemeen, dat de besparing rond 10 procent zal zijn bij puur stadsverkeer. ‘’Een personenwagenmotor wordt normaal tijdens de levensduur 20.000 tot 40.000 keer gestart’’, zei Boris Zhmud van de Duitse smeermiddelenfirma Bizol onlangs in een interview. ‘’Bij gebruik van de start-stop technologie, is het gemiddeld het tienvoudige, of zelfs meer bij veelvuldig stadswerk. Hoewel starten maar een oneindig klein deel van de tijd beslaat, die een motor in bedrijf is, is het wel verantwoordelijk voor 75 procent van de totale slijtage’’, vertelde hij. De eerste slachtoffers van deze merkwaardige technologie zijn de lagers. Het wordt er ook zeker niet beter op, door het gebruik van ultradunne olie ten behoeve van brandstofbesparing, waarbij wel eens wat aan slijtagebescherming wordt opgeofferd. Het meest te lijden hebben de nokkenaslagers, maar ook de lagers van de balansassen, de krukas en de pistonpenlagering worden bedreigd. Werken aan oplossingen
Zowel de auto-industrie als smeerolie-specialisten werken hard om de problemen op te lossen. Veel start-stop systemen worden toegepast op motoren van een oudere generatie, die daar niet voor waren ontworpen. Bij latere ontwerpen kunnen lagerproblemen worden verminderd door bijvoorbeeld het gebruik van wentellagers in plaats van glijlagers voor de nokkenassen en balansassen. We zien die oplossing al in de nieuwe Ingenuim motoren van Jaguar en Land Rover. Een elektrische aangedreven oliepomp zou de oliedruk in stand kunnen houden, als de motor wordt stilgezet. |
Bij alle grote maatschappijen werken oliespecialisten intensief aan het aanpassen van hun formuleringen aan de nieuwe motoren en gebruiksomstandigheden. Van ACEA, API, ILSAC en van diverse OEM’s staan nieuwe specificaties op stapel, waarbij extra nadruk ligt op zowel brandstofbesparing als extra slijtagebescherming. Nieuwe productenEen aantal merken hebben al (ver) nieuw(d)e producten in de markt, waarvan betere prestatiesworden geclaimd in start-stop motoren. Bizol staat op het punt een reeks speciaal voor start-stop motoren ontwikkelede producten te promoten in China. Zhmud legt uit : ‘’Wij gebruiken hier een oppervlakte-gelvormend additief, dat we COMB LubriBoost hebben genoemd. Het levert een tweevoudige versterking van de smeerfilm, die niet wegvalt, als de relatieve snelheid van de glijvlakken nul is.’’ Castrol heeft recent een start-stop motorolie gelanceerd, bedoelt voor de markten in het Midden Oosten. Toch wel opmerkelijk, de beide bedrijven dit type producten introduceren in markten, die nou niet direct bekend staan een CO2- heksenjacht te kennen als in de EU. Zouden hier de marketers weer eens de technologen buitenom passeren? Verschillende producten speciaal voor STOP EN GO SYSTEMEN op Oliehandel.nl: https://www.oliehandel.nl/product/magnatec-stop-start-0w30-d-1l-87401 https://www.oliehandel.nl/product/magnatec-stop-start-5w20-e-1l-87403 Bronvermelding* ( Smeerolie Kroniek nr. 6 aug-sept 2016) |